Kimya, madde yapısı ve bileşenlerini inceleyen bir bilimdir. İçerisinde birçok yasa olmakla beraber, kimyanın temel kanunları bunlar arasındadır.
Genel olarak kimyanın temel kanunları 10. sınıf incelendiğinde maddelerin birbirleri ile kurdukları etkileşim, maddenin bileşenleri ve kimyasal yapısı ile ilgili olduğu görülür. Bunlar dört tane olup şöyledir;
- Kütlenin Korunması Kanunu – Lavoisier Yasası
- Sabit Oranlar Kanunu – Proust Yasası
- Katlı Oranlar Kanunu
- Birleşen Hacim Oranları
Her ne kadar maddeler dışarıdan karmaşık bir yapıya sahip gibi görülse de aslında gerek maddelerin, gerekse elementlerin uyduğu kurallar vardır.
Kütlenin Korunması Kanunu – Lavoisier Yasası
Kütlenin korunması kanunu birbirleri ile tepkime ve etkileşim gerçekleştiren maddelerin toplam kütlesinin, tepkime sonrası toplam kütlesine eşit olduğunu ifade eder. Bir maddenin kendi kendine doğada bulunamayacağına işaret eder.
Sabit Oranlar Kanunu – Proust Yasası
Sabit oranlar kanunu, değişik elementlerin bir bileşim meydana getirdiklerinde; birleşmenin sabit oranlar ile olacağını söyler.
Katlı Oranlar Kanunu
Dalton yasası olarak da bilinen bu kanun, elementin farklı bir elementle farklı ve birden yüksek bileşik meydana getirebiliyorsa, birisinin sabit miktarının ötekinin değişen miktarı içinde tam sayıyla belirtilebilecek oran bulunduğunu belirtir.
Birleşen Hacim Oranları
Gay-Lussac yasası olarak da bilinen Birleşen Hacim Oranları Yasası, katlı oranlara benzerdir. Ancak sadece gazlar için geçerlidir.
Bu çerçevede gazlar, belirli ve sabit bir basınç-sıcaklık altında belirli hacim oranlarında mutlaka birleşeceklerini ifade eder.
Kimyanın Temel Kanunlarına Kimler Katkıda Bulundu?
Kimyanın temel kanunlarına katkıda bulunan birçok bilim insanı vardır. Kimyanın temel kanunları ve bilim adamları arasında,
- Antoine Laurent de Lavoisier
- Joseph Proust
- John Dalton
- Joseph Louis Gay-Lussac
Ayrıca sonradan Amedeo Avogadro da Gay-Lussac teorisini teyit etmiştir.