Kimyasal tepkimeler, en önemli konulardan biri olup sınavlarda sorulmaktadır. Kimyasal değişim, maddeler bakımından oldukça büyük bir öneme sahiptir. Bu durum maddenin hallerinde farklı bir değişimi göstermekte olup, maddelerin kimyasal değişimi üzerinden olan fen bilimleri konu anlatımını kapsamaktadır. Kimyasal değişim, maddelerin yapısına ve görüntüsüne etki etmektedir. Dolayısıyla ortaya yeni bir madde oluşumu çıkmış olur. İlk madde ile ilgisi olmayan ve kimyasal tepkimeye uğrayan madde, bambaşka bir maddeye dönüşmüştür.
Kimyasal Tepkimeler Nedir?
Kimyasal tepkimeler, maddeleri büyük bir değişim içerisine sokmaktadır. Öncelikle kimyasal değişim nedir onu öğrenelim.
Kimyasal Değişim: maddenin taneciklerinde tamamıyla değişim yaratmakta olan ve bunun da sonucunda ortaya başka bir madde çıkaran tepkimeye kimyasal değişim denir. Dolayısıyla maddenin renk, koku ve tat gibi pek çok unsurlar değişkenlik göstermeye başlar.
Kimyasal Tepkime: Birbirinden farklı olan maddelerin bir araya gelip, başka bir madde oluşturmalarına kimyasal tepkime denilmektedir. Yani kimyasal değişimin üzerinden madde, tamamıyla farklı bir hale gelir.
Ayrıca kimyasal tepkime oluşmasının sonucunda maddelerin arasında olan taneciklerin üzerindeki bağlar tamamı ile kopmaya başlar. Dolayısıyla ortaya yeni bir madde çıkmış olur.
Kimyasal Tepkimenin Gösterimi
Kimyasal tepkimeler, genellikle bir denklem üzerinden gösterilir. Dolayısıyla kimyasal bağları tamamı ile kopan ve bir araya gelen maddeler ile tepkime oluşturanlar, tepkimenin sonucunda da ortaya çıkan maddeye de ürünler adı verilir. Ayrıca tepkimeye girmiş olan ürünlerin arasına da “+” işareti konulmaktadır. Tepkimeye girenlerle birlikte de ürünler arasına ok işareti konularak çıkan sonuç bu şekilde anlaşılır.
Örneğin;
Hidrojen gazı (H2) + Oksijen gazı (O2) – – – – – – – – – – – – > Su (H2O)
Girenler Ürünler
Yukarıda verilen örnekte, oksijen molekülleri ile hidrojen moleküllerinde olan kovalent bağlar, birbirinden kopmaktadır. Yani kırılır manasına da gelir. Hidrojen ve oksijen moleküllerinin arasında yeni bir bağ oluşumu gerçekleşmektedir. Dolayısıyla hidrojen gazıyla oksijen gazı birleşiminin sonunda su, yepyeni bir madde olarak ortaya çıkmaya başlar.
Burada unutulmaması gereken bir konu daha var. Oksijen gazı yakıcı olup, hidrojen gazı da yanıcıdır. Fakat yukarıda verilen örnekte olduğu gibi bu ikisi kimyasal tepkimeye girdikten sonra söndürücü bir etkiye sahip olur. Dolayısıyla bu tepkime sonucunda ortaya su çıkar.
Kimyasal Değişim Varlığının Anlaşılması
Kimyasal değişim, herhangi bir olayın sonunda gerçekleşiyorsa bu durumda bazı unsurlar ele alınır. Bu unsurlar;
- Isı çıkışı
- Renk değişimi
- Çökelme
- Gaz çıkışı
Vb. durumlar ortaya çıkmaya başlar.
Isının açığa çıkmasının sonunda yanma tepkimesi de ortaya çıktığının belirtilerindendir. Örneğin doğalgazın yanması ya da odunun yanması durumlarında ısı açığa çıkmaya başlar.
Kimyasal Tepkime Olduğu Zaman Kütle Korunması
Kimyasal tepkimeler sonucunda bir maddede pek çok değişim meydana gelir. Tepkimeye giren maddeler, kendine has olan özelliklerini de kaybetmeye başlar. Dolayısıyla ortaya yeni bir madde oluşumu çıkar.
Tepkimeye girenler arasında olan kimyasal bağlar, tamamı ile koparak sonucunda yeni bir bağ oluşumuyla birlikte yeni bir ürün de çıkmış olur. Kimyasal tepkime sonucunda ortaya çıkan yeni üründe atom türü yok olmamaktadır. Yani bu atom türü ve beraberinde de ortaya çıkan ürünün atom ve türü eşit olmuş olur. Ayrıca yeni ürünün elektron sayısında da bir değişim ortaya çıkmaz. Dolayısıyla tepkimeye girenlerle ortaya çıkan ürünlerde toplam kütleler birbirine eşit olur. Yaşanan kimyasal tepkimelere ise kütlenin korunumu adı verilmektedir.
Sonuç olarak Kimyasal tepkimeler sonucunda kütle, değişmeyen tek şey olup, maddenin diğer unsurları değişir.
