Oyun Terapisi çocukların düşüncelerini ve duygularını ifade etmeleri konusunda yardımcı olunan bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Çocuklar çoğunlukla düşünce ve duygularının farkında olmadan hareket ederler. Bu sebeple duygu ve düşüncelerini ifade etmeleri de zordur. Yetişkin insanlar için konuşma neyse, çocukların hayatında da oyun aynı yere karşılık olarak denk gelmektedir. Oyun demek bir çocuğun her türlü duygusunu ve düşüncesini ifade etme şeklidir. Aynı zamanda isteklerini söyleme yeridir. Oyun Terapisi çocukların yaşamış olduğu ruhsal sorunların, davranış bozukluklarının eğitim almış uzman bir insan yardımıyla; oyun ve oyuncakların aracılığıyla çocuğun tedavi ediliş sürecine verilen isimdir. Oyun Terapisi çocukların yaşadıkları sorunları başkalarına yansıtmadan uzman kişiye anlatabilmelerine olanak sağlar. Oyun Terapisi çocukların içsel olarak yaşadığı travmaları(öfke, hayal kırıklığı, kıskançlık, korku vb.) oyunlara ve oyuncaklara aktarmalarına yardımcı olur.
Oyun Terapisinde Terapistin Görevi Nedir?
Oyun Terapisi çocuk ile terapist arasında kurulan bağı temeline alır. Çocuk kendisini terapistin yanında güvende hissetmezse, uygun bir terapi gerçekleşmez. Terapist önce kendisi için güven sağlamalı, ardından Oyun Terapisi eğitimi başlamalıdır. Bu tanışma süreci terapiste çocuğun yaşantılarını, duygularını ve iç dünyasını anlayabilme imkânı doğurmalıdır. Terapist, çocuğun kendi içerisinde süreci tamamlamasına izin vermeli ve bu süreç tamamlanırken gelişimine destek olmalıdır. Oyun terapisi yapıldığı esnada çocuğun güveninin sağlanması adına terapistin; gerektiği yerlerde bir sınır koyması, çocuğa bazı konularda bir seçenek sunması ve en önemlisi ise kendi içerisinde tutarlı olması gerekir.
Oyun Terapisine Ne Zaman Başvurulur?
2 ila 12 yaş aralığındaki çocuklarda rastlanan birçok farklı psikolojik sıkıntılarda Oyun Terapisi kullanılabilir. Çocukların bu yaş aralığında yaşadığı; yas tutma, takıntılar, stres ve kaygı bozuklukları, depresyon, anne-baba kaybı, istismar, boşanma, alt ıslatma, kardeş kıskançlığı, taciz, duygusal sorunlar, okul problemleri, uyku sorunları, iştahsızlık, özgüven eksikliği, sosyal beceri yetersizliği ve kronik hastalık yaşayan çocuklar için Oyun Terapisi kullanmak gayet mantıklı ve yerinde bir tercih olacaktır.
Oyun Terapisi Günlük Oyunlardan Farklı Mıdır?
Oyun kavramı insanlığın en başından bu yana var olan bir kavramken, oyunun bilim insanları tarafından bir çeşit terapi olarak kullanılabileceğinin keşfedilmesi 1900’lü yıllara tekabül etmektedir. Çocuklar için oyun kavramı, eğlenceli bir sosyal aktivite ve gönüllülük esasına dayanan bir çeşit aktivitedir. Oyun Terapisi kavramı ise çocukların oyun ve oyuncak anlayışlarını aynen alıp bunu çocuğu iyileştirme amacıyla kullanmaktadır. Çocuk sokakta da oyun oynar, terapi esnasında da oyun oynar. Ancak terapi esnasında oynadığı oyundan anlam çıkaracak olan kişi o an çocuğu doğal ortamında gözlemleme imkânı bulan terapisttir. Terapist çocuğun kurduğu oyunda bir noktada ipleri eline alıp çocuğun oyununa dâhil olur ve oyun yardımıyla çocuğun iç dünyasını ona anlatmasına yardım eder. Bu anlamdan baktığımız zaman Oyun Terapisi ve normal oyun kavramları birbirlerinden oldukça keskin bir şekilde ayrılmaktadır.
Oyun Terapisi Neden Bu Kadar Önemli?
Yetişkinler için psikoterapi günümüzde öneminden bahsedilmeyecek kadar önemli bir boyuta çıkmıştır. Çünkü insanlar birisine duygu ve düşüncelerini ifade etme şansı buluyorlar. İşte Oyun Terapisi çocuklar için tam olarak bunu sağlamaktadır. Bir çocuğun normal bir yetişkin gibi konuşup kendini terapiste anlatabilmesi pek mümkün değildir. Ancak oyun yardımıyla bunu rahat bir şekilde yapabilmektedir. Elbette her zaman işe yaradığı görülmez, bazı hırçın çocuklar iç dünyasına girmeye uğraşan iyi niyetli terapisti bir tehdit olarak görmekte ve asla kendi oyununa onu dâhil etmeyerek hırın davranışlar sergilerler. Ancak bu tip bir durumun dahi çocukta olumlu bir etkisi olduğu bilinen bir gerçektir. Çünkü çocuk o an içindeki tüm öfkeyi terapiste kusmuş ve kendi içinde epey rahatlamış bir şekilde oyununa devam etmiştir. Oyun Terapisi aynı zamanda çocukların kontrol edebilme becerilerini de geliştirmektedir. Terapist, çocuk için ideal oyuncaklar kullanır. Oyun boyunca çocuğun kendisini tamamen ifade edilmesine odaklanıp çocuk ile bu şekilde iletişim kurar çünkü küçük çocukların bir terapiste içsel sıkıntısını anlatabilmesi için sözcük dağarcığı yeteri değildir.
Oyun Terapisi Bir Çocuğa Neler Kazandırabilir?
Oyun Terapisi çocukların;
• Çocukların duygu durumlarını daha rahat bir şekilde anlamalarını ve bu doğrultuda tanımalarını,
• İhtiyacının giderilebilmesi için kendisini daha uygun bir dille ifade edebilmeyi,
• Problem yaratma özelliğini ortadan yavaş yavaş kaldırıp yerine problem çözme becerisini geliştirmeyi,
• Problemli davranışlarının olabildiğince sıfıra inmesi,
• Çocuğun içinde çatışmaların ve kargaşanın son bulmasını,
• Özgüveninde gözle görülür bir artışa sebebiyet vermesi,
• Kendi yaptığı davranışın sorumluluğunu kendisinin alması,
gibi birçok özellik ve değişim sağlamaktadır.
Oyun Terapisi İçin Ne Gerekmektedir?
Oyun Terapisi için içerisinde bu terapiye özel oyuncakların ve çeşitli malzemelerin yer aldığı, çocuğun kendisini rahat, güvende ve huzurlu hissedeceği, kullanışlı ve havadar bir oyun odası bulunmalıdır. Bu terapide kullanılan oyuncaklar çocuğun ilgisini muhakkak çekecek seviyede ve gerçek yaşamı yansıtır nitelikte olmalıdır.
Oyun Terapisi İçin Oyuncak Kategorileri Nelerdir?
Oyun Terapisi esnasında çocuğun rahat etmesi açısından kullanılabilecek oyuncaklar şunlardır;
• Gerçek Hayattan Oyuncaklar: Bebekler, hayvanlar, taşıtlar ve kuklalar gibi gerçek hayatı andıran ve gerçek yaşamda bulunan her şey olabilir.
• Agresyonu Çıkarmaya Yardımcı Olan Oyuncaklar: Askerler, dart oyunu, kelepçe, tabancı gibi oyuncaklar.
• Yaratıcı ve Duygusal Salınım İçin Gerekli Oyuncaklar: Su, plastik bloklar, boyalar, kağıt, kum, el kuklaları, oyun hamuru vb. oyuncaklar.
