Hikaye gerçek veya gerçeklik ihtimali olan bir olayı aktaran kısa, düz yazı grubuna giren anlatıdır. Kısa olması yalın bir olay örgüsüne sahip olması genel anlamda önemli bir olay ya da sahne aracılığı ile tek ve yoğun bir etki uyandırması aynı zamanda az sayıda karaktere yer vermesi ile roman ve diğer anlatı türleri arasından ayrıdır.
Hikayede olayın geçtiği yer sınırlıdır. Anlatımı özlü, yoğundur. Hikayede bulunan karakterler belirli bir olayın içinde gösterilir. Bu karakterlerin genellikle belli özellikleri yansıtılır. Konu tamamen düş ürünü olabilir. Aynı zamanda tamamen gerçekçi de olabilir. Genel olarak ironik bir rastlantı yoluyla oluşturulur. Özel bir an üzerinde yoğunlaşan olay sürpriz sonlar ile hikayeyi bitirmektedir .
Hikaye Unsuru Ne Demek?
Antik dönemden günümüze kadar ulaşabilen hikayeler vardır. Farklı akımlar ile geliştirilerek hikayeler şu anki hallerini almışlardır. Hikayenin başından sonuna kadar giriş, gelişme ve sonucu uyumlu bir şekilde oluşturabilmek için hikaye içerisinde yer alan bazı unsurlar öne çıkmaktadır. Bir hikaye var olurken hikayeyi tamamlayan etmenlere hikaye unsuru denmektedir. Hikaye yazılırken içinde yer alan her bir unsurun temle görevi bulunmaktadır. Bu görevler hikayenin bir bütün haline gelmesini sağlamaktadır. Kullanılan hikaye unsurları ile giriş, gelişme ve sonuç uyum içerisinde olacaktır.
Hikaye Unsurları Nelerdir?
Hikaye unsurları 5 tanedir. Her biri kendi içinde değişik görevler üstlenmiştir. Hikayenin ilgi çekebilecek potansiyeline olanak vermektedir. Dikkat edilmesi gereken noktalardan bir tanesi bütünden kopmamaktadır. Zengin bir yapı oluşturabilmek için bütüne dikkat edilmelidir. Hikaye unsurları bu şekilde dikkate alınmalıdır. Hikaye unsurlarını açıklayacak olursak;
- Olay: İçinde söz söylenen yaşantı ya da durum olarak tanımlanır.
- Kişiler: Hikaye içinde olayı yaşayan ya da olayın gelişmesine dahil olan insanlardır.
- Yer: Hikayede bulunan olayın yaşandığı mekan ya da çevrelerdir.
- Zaman: Hikayede yer alan olayın geçtiği dönem olarak bilinir. Bu hikaye unsuru herhangi bir anı ya da mevsimi içerebilir.
- Dil ve Anlatım: Etkili sözcükler, deyim ya da atasözleri ile birlikte tamlamalar sayesinde zenginleştirilmiş dil öne çıkmaktadır. Bunlar ile birlikte günlük konuşmalara uyum sağlayan bir anlatımı olmalıdır. Açık ve akıcı olması da oldukça önemlidir.
Hikaye unsurları bu 5 bölümden oluşmaktadır. Hikayenin bütün şeklini oluşturan unsurlar bunlardır. Hikaye unsurlarına dikkat edilmesi sonucunda oldukça başarılı hikayeler yazılabilir.
Hikayenin Tarihi Nedir?
Eski Yunan’da fabl ve kısa romanlar vardı. Binbir Gece Masalları da hikayenin habercisi oldu. Yalnız hikaye ancak 19. Y.y. masalsı bir anlatım ile karşımıza çıktı. Türkiye’ de hikaye kavramı diğer yeni türler gibi Tanzimat dönemi geçtikten sonra edebiyatımıza girmiştir. Bizim tarihimizde ilk gerçek temsilcisi Ömer Seyfettin olmuştur.
Falaka, başı vermeyen şehit hikayeciliğin gelişmesine çok büyük katkı sağlamıştır. Bunun dışında yine Sait Faik Abasıyanık ‘ta Türk hikayelerine oldukça büyük katkı sağlayan isim olmuştur. Toplumun problemlerinden ziyade bireyin toplum içindeki sorunlarına yönelen bir yazar olmuştur. Yazar da hikayelerinde kendisinden yola çıkarak bireyler hakkında hikayeler yazıp insan gerçeğini anlamaya çalışmıştır. Genel olarak hikayelerinde şehirli alt sınıf hayatını kaleme almıştır. Bu sayede insanı ele alan sanatçılar sınıfında yer almaktadır.
Hikaye Unsurlarının Kullanımı
Bütün unsurlar herhangi bir hikayeye başlamadan önce detaylı bir şekilde ele alınmalıdır. Aynı zamanda hikaye içinde planı da dikkatlice incelenmelidir. Baştan sona bu şekilde giriş gelişme ve sonuç bölümlerinin bütün etkileri ortaya çıkarılır. Karakterlerin kişilik özellikleri en başta oluşturulmaktadır. Daha sonra hikayenin farklı bölümlerine yayılır. Başka bir taraftan hikaye çeşidi de büyük öneme sahiptir. Bu konuda çeşit bakımından da farklı hikayeler bulunmaktadır. Nasıl bir hikaye anlatacağınızı belirleyip hikaye çeşidinizi daha önceden incelemeniz önemlidir. Bu şekilde hikaye unsurlarını ele alarak güzel bir bütünlük oluşturabilirsiniz. Oluşturacağınız bütünlük bozulmadan devam ettiği sürece hikaye bütün özelliklere uygun hale gelecektir.
Hikayede Plan
Hikayenin planı da diğer yazı türlerinde olduğu gibi 3 ana bölümden oluşmaktadır. Bu bölümlerin isimleri diğerlerinden farklıdır. Bunlar;
- Serim: Hikayenin giriş bölümü olarak bilinir. Bu bölüm içinde olayın geçtiği çevre, kişiler tanıtılmaktadır. Ana olaya giriş yapılmaktadır.
- Düğüm: Hikayenin bütün yönleri ile anlatıldığı en geniş bölümü düğüm bölümüdür.
- Çözüm: Hikayenin sonuç bölümü olup merakın bir sonuca bağlanarak olayın bittiği bölümdür.
Hikaye planı bu şekilde oluşmaktadır. Ancak bütün hikayelerde bu plan uygulanamaz. Bazı öykülerde başlangıç ya da sonuç bölümü yoktur. Bu bölümler okuyucu tarafından tamamlanır.
Hikaye Çeşitleri Nelerdir?
Hikaye hayatın bütünü içinden kesitlerin kurgu biçiminde yazılmasıdır. Hikaye içinde olay, kişi, zaman, çevre bağlantısı olmalıdır. kimi zamanda incelenen olay değil hayatın küçük bir kesiti insan geçeğinin aynası halindedir. Bu da hikaye çeşitlerini oluşturmaktadır. Hikaye çeşitleri şu şekildedir;
- Olay ( Klasik Vak’ a) hikayesi
- Durum ( kesit) hikayesi
- Modern hikaye
Olmak üzere 3 çeşit bulunmaktadır.
