Objektif kelimesini gündelik hayatta oldukça fazla duymaktayız. Özellikle ders kitaplarında sıklıkla karşımıza çıkar. Bir konu hakkında fikir sorulduğu zaman objektif olarak değerlendirin denilmektedir. Peki, objektif ne demek? Objektif kelimesi İngilizce object kelimesinden gelir. Anlamı ise kişisel olmayan, kişisel düşünce fikir, önyargı ve görüşlerden uzak anlamına gelir. Yani nesnel demektir. İngilizce ders kitaplarında gördüğümüz bir başka kelime subject’dır. Buda kelime anlamı olarak özne demektir. Sübjektif kelimesinin kökenidir. Özen İngilizcede subjective demektir.
Gerçekten objektif olduğunuzu düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. Birçok klinik psikolog insanların doğal olarak önyargılı olduğunu söylüyor. Doğası gereği objektif olmadığınızı anladığınızda, ona yaklaşma konusunda kendinizi daha iyi hale getirmek için adımlar atabilirsiniz. Bir konuda yeteri kadar bilgimiz olduğunu düşündüğümüz konularda objektif değilizdir. Yani hemen hemen herkes profesyonel meslek alanında objektifliği kaybede
Objektif Olmak Neden Önemli?
Önyargı, önceden belirlenmiş bir algılama yolu olarak tanımlanabilir ve olumlu veya olumsuz olabilir. Önyargı genellikle geçmiş deneyimlerden kaynaklanır; Bir köpek tarafından ısırılırsanız, gelecekte tüm köpekleri sizi ısırmadıklarında bile tehlikeli ve korkutucu olarak algılayabilirsiniz. Bu tür önceden belirlenmiş algılar, bir kişinin bir gözlemi nasıl kaydettiğini ve bir kişinin bir gözlemde neler içerdiğini etkileyebilir.
Örneğin, bir eğitimci belirli bir çocuğun “şımarık” olduğunu hissederse, bu olumsuz önyargı eğitimcinin o çocuk hakkındaki gözlemlerinde kaydettiklerini etkileyecektir. Eğitimcinin, yalnızca çocuğun uygunsuz davranışıyla ilgili bilgileri kaydetmesi daha olası olabilir. Aynı şekilde, bir eğitimci belirli bir çocuğu “gerçekten zeki” olarak görürse, bu olumlu önyargı eğitimcinin gözlemlerini de etkileyecektir. Eğitimci, çocuğun belirli bir şekilde düşündüğünü varsayabilir ve bu varsayımı bir gözleme dahil edebilir.
Yani önyargılarımız ve düşüncelerimiz bit toplum içinde bulunan kişi veya kişileri etkileyebilir. Bundan dolayı objektif olmamız gerebilir. Örnekteki eğitici aslında şımarık olarak gördüğü kız çok başarılı, zeki ve mütevazi olabilir. Dahi olarak gördüğü kişide tembel. Bu durumda insanlara yanlış davranılmasına neden olabilir. Objektif olmak neden önemli derseniz adil olmak için gereklidir.
Nasıl Nesnel Biri Olunur?
Nesnellik, sahip olduğumuzu düşündüğümüz özelliklerden biridir. Sonuçta, herhangi bir durumda en iyi hareket tarzı, gerçekleri ve koşulları dikkate almak ve ardından mümkün olan en iyi karara varmaktır. Bu kolay, değil mi? Çok değil. Gerçek şu ki, hepimizin önyargıları vardır. Bir şeyi alırken, bir işe başlarken farkında olarak aslında önyargılarımızla hareket ediyoruz. Daha önce denemediğiniz elbise modelini bu bana yakışmaz diye denemiyoruz. İş yerinde orta halli bir çalışan fikir sunduğunda bu bilemez diye dinlemiyoruz. İşte aslında objektif olmak o kadarda kolay değildir. Nasıl nesnel biri olunur?
Rutin olarak aşırı tepki verdiğiniz durumlar var mı? Eğer çok duygusal oluyorsanız veya tedirginseniz mantıklı karar vermiyorsunuzdur. Neden bu şekilde tepki verdiğinizi merak ettiğiniz mi? Nedeni koyuya duygusal olarak çok bağlı olmanız veya diğer bakış açılarını açıkça görmenize izin vermeyen belirli inanç kodlarına sahip olmanız olabilir.
Objektif Olma Stratejisi Nedir?
Önyargılı olmak insan hayatında birçok şeyi kaybetmesine lazım olabilir. Önyargılar insanlara kendini güvende hissettirse de bazen fırsatları kaçırmasına, haksızlık yapılmasına kötü insan ilişkilerine neden olur. Eğer objektif olamıyorum diyorsanız objektif olma stratejisi kullanarak daha mantıklı karar almanızı sağlayabilirsiniz. Önyargılarınız vardır. Bazı önyargılarımız bariz bir biçimde bellidir. Bu önyargılarınızı kabul edin ve telafi edin. Eğer bir kişiye karşı ise özür dilemelisiniz. Diğer bir yöntem karar alırken yakın bir zamanı düşünün. Kısa vadeli düşünmek yargılardan kurtulmanızı sağlar. Ayrıca karar alırken liste yapın. Düşüncelerinize puan verin çıkan sonuca göre hareket edin.
Örneğin bir iş için yol güzergahı belirleyeceksiniz, bir yol daha uzun ama yol daha düzgün, diğeri ise daha kısa ama virajlar var, bu cümlelere puan verin. Uzun olan yolda mola yerleri var ise 1 puan daha, kısa olan yol sayesinde işi zamanında teslim edeceksiniz 2 puan daha bu şekilde karar almanız objektif olmanızı sağlar.
Objektif olmak insan ilişkileri açısından büyük önem arz eder. Eğer bunu kaybettiyseniz eğer birinin sizin ile ilgili önyargılı ve öznel düşündüğünü bundan dolayı size kötü davrandığını, maaşınıza zam yapmadığını veya ödevlere düşük puan verdiğini düşünün ve ona göre karar verin.
