Serbest bir şekilde yayılma gösterebilen orman içerisinde yaşaya canlı ya da cansız tüm varlıkların yanarak zarar veren yanma olayına orman yangını denmektedir. Bu durum doğal bir yoldan ya da insani bir sebepten ortaya çıkabilir. Yanmakta olan orman tamamen ya da kısmen yanma gösterebilir. Edilen müdahalelere göre yangın durdurulabilir. Yangının önüne geçememe durumunda ise yangın çevresinde bulunan yerlere dağılım gösterebilir. Dur denmesi gereken acil müdahele gerektiren bir olaydır.
Orman Yangının Toplum Hayatı Üzerindeki Etkileri Nelerdir ?
Ağaç toplulukları yani ormanlar ülkemizde dünyamız da oksijen kaynağı olarak herkes tarafından bilinmekte. Ormanlar genel olarak ülkemiz de kıyı kesimler de ve en fazla Karadeniz bölgesinde, Karadeniz bölgesi içinde de doğu Karadeniz bölgesinde görülmektedir. Orman yangının olması sonucunda pek çok hayat kararıyor. Peki toplum üzerinde olan net etkileri nelerdir;
- Ormanlar yangın durdurulamazsa yok olur.
- Can ya da mal kayına orman yangınları yol açabilmektedir.
- Orman içinde bulunan canlıların yaşamları sona erer.
- Bu canlıların kalan kısmının da yaşam alanları yok olmuş olur.
- Toprak yangından dolayı verimini kaybeder.
- Erozyon, sel gibi doğal afetler artabilir.
- Orman yangının olduğu yerdeki yerleşim alanları zarar görür.
- Orman içerisinden sağlanan ekonomik kazanç biter.
Orman yangının toplum hayatı üzerinde ki etkileri bu şekilde sıralayabiliriz. Ülkemiz de oluşan yangınlar genel olarak güney ege ve Akdeniz bölgesin de ortaya çıkmaktadır. Bunun sebebi ise iklim koşullarıdır. Orman yangını orman alanı fazla olmasına rağmen Karadeniz bölgesinde azdır. Çünkü Karadeniz bölgesinde devamlı yağışlar vardır.
Orman Yangının Sonuçları Ne Olabilir ?
Orman yangını çevresinde olan herkesi etkileyen bir durumdur. Orman yangınları iklim koşullarından ya da insani sebeplerden dolayı çıkabilir. Pek çok sonucu da beraberinde getirir. bu sonuçları şu şekilde sıralayabiliriz;
- İnsanlar yaşamlarını kaybedebilirler.
- Orman içerisinde yaşayan ya da çevresinde bulunan hayvanlar yaşamlarını kaybedebilirler.
- Ağaçlar yanar. Bu durum durdurulmazsa tamamı ile bir orman kül olabilir.
- Yangının durdurulamaması sonucunda kül olan ağaçlardan kaynaklı artık orada bir orman olmaz.
- İnsanlar yangın yakınlarında yerleşim gösteriyorlarsa mal kaybına uğrayabilirler. Arsaları ya da evleri yanabilir.
- Ekosistem ölen canlılardan kaynaklı zarar görür.
- Bitki çeşitliliği orman yangını çıkan yerde azalma gösterir.
- Bitki çeşitliliğinin azalması ile doğru orantılı bir şekilde hayvan çeşitliliği de azalma gösterir.
Bu kadar kötü sonuçlar doğuran bu afetin önüne geçilmemesi durumunda felaket çıkabilir. Orman içerisinde olan canlıların kimisi yanarak hayatını kaybeder kimisi de dumandan dolayı zehirlenerek hayatını kaybede. Orman yakınlarında yaşayanların da zehirlenme ihtimali oldukça yüksektir. Bundan dolayı yangın çıkartmamaya dikkat etmeliyiz.
Orman Yangının Yaban Hayatı Üzerindeki Etkileri Nelerdir ?
Orman yangınlarının oluştuğu bölgelerde bulunan yaban hayvanları çıkan yangınlardan oldukça fazla ölçüde etkiye maruz kalırlar. Farklı tipte meydana gelen orman yangınlarının yine farklı tipteki hayvan türleri üstüde etkisi bulunmaktadır. Bu etkiler türe göre olumlu ya da olumsuz olabilirler. Orman yangınlarının yaban hayatı üzerindeki etkileri şu şekilde sıralanabilir;
- Yaban hayvanları üzerinde direkt öldürücü bir etki oluşturabilir. Hayvanlar yangın içerisinde ise yanarak değil ise çıkan gazdan kaynaklı zehirlenip ölebilirler.
- Yaşam alanları olan ormanlar yandığı zaman hayvanların da yaşam alanları yanmış olmaktadır. evsiz kalırlar.
- Orman yangını çıkan bölgede bitkiler de yandığı için besin maddelerinde azalma söz konusudur.
- Ormanın tamamı ile yanması sonucunda besin maddeleri de tamamen yok olmaktadır.
- Rekabet kurulabilecek diğer hayvan türleri yerleşim gösterebilir. Bu yerleşim sonucunda hayvanlar göç yapabilirler.
Hayvanların Orman Yangınından Etkilenme Derecesi
Hayvanların orman yangınından etkilenme derecesini bazı koşullar ile değerlendirebiliriz. Bu koşullar;
- Yangının büyüklüğü
- Yangının şiddeti
- Hayvanda uçma yeteneğinin olup olmaması
- Hayvanın büyüklüğü
- Hayvanın hareket etme potansiyeli
- Yuvasının olduğu yer
- Yırtıcı olup olmamaları
- Mevsim
Gibi faktörler ormanda çıkan yangınların hayvanlar üzerinde etkilenme derecesini belirlemektedir.
Orman Yangınlarının Ekonomik Yönü
Yangının ekonomisi yangın yönetimi ile alakalı bir durumdur. Yangın yönetiminin maliyet aktif bir biçimde oluşmasını sağlamayı amaçlar. Yangın ile mücadele konusunda kaynaklar azdır. Bu kaynakların tutumlu ve doğru bir şekilde kullanılması gerekmektedir. Yangın politikası hazırlanırken yangın ekonomisi muhakkak göz önünde bulundurulmalıdır. Ormanın her türlüsü büyük ya da küçük, şiddetli ya da hafif büyük zararlar göstermektedir. En çok Akdeniz ikliminin hakim olduğu bölgeler de her sene fazla sayıda yangın meydana gelmektedir. Bu yangınların ise oldukça fazla maddi zararı mevcuttur. Ekolojik sistem ile birlikte ekonomik kaygı da dikkate alınmalıdır. Yangınla mücadele masrafları sorgulanmalıdır. Yangın politikası yangının ekonomik yönünün farkında olduğundan dolayı yangın ekolojisi kadar yangın ekonomisinin de oldukça önemli bir etken olduğunu kabul etmiştir.
