Fiziki ve siyasi olarak ikiye ayrılan haritalar kısaca; belli bir amaç için, yeryüzünün veya belli bir bölgenin kuşbakışı görüntüsünün belirli oranlarda küçültülerek bir düzlem halinde gösterilmesidir. Türkiye’nin siyasi ve fiziki haritaları da bu esaslar dikkate alınarak oluşturulmuştur. Birçok nedenden dolayı kullanılan haritalar, kendi içlerinde özellikleri bakımından ayrılmaktadır. Haritaların genel özellikleri nelerdir;
- Kuşbakışı olarak çizilirler.
- Belirli bir ölçek kullanılarak çizilirler.
- Bir düzlem üzerine çizilirler.
- Kesin ve net bilgiler içerirler.
- Açık ve kolay anlaşılır olmaları.
- Kullanıldığı ama uyumludurlar.
Siyasi Harita
Kuşbakışı düzlem üzerine çizilen haritalardan olan siyasi haritalar, bir bölgenin siyasi sınırlarını gösteren haritalardır. Türkiye siyasi haritası, Türkiye’nin diğer ülkelerle olan sınırlarını, kıta düzeylerini, şehir, ilçe ve köy gibi idari alanlarını göstermektedir. Siyasi haritalarda, herhangi bir plato, ova de dağ gibi coğrafi şekiller bulunmaz. Türkiye siyasi haritasının özellikleri;
- Siyasi sınırlar gösterilir.
- Ülkenin başkenti işaretlenir.
- Nüfus özellikleri hakkında bilgiler içerir.
- Belli başlı akarsu ve göller yer alır.
- Yer şekilleri hakkında herhangi bir bilgi bulunmaz.
Fiziki Harita
Türkiye fiziki haritası, belirli bir düzlem üzerinde belli bir ölçek ile hazırlanan haritalardır. Fiziki harita, coğrafi şekillerin gösterildiği haritadır. Bu haritalarda, dağ, göl, ova gibi farklı yeryüzü şekilleri bulunur. Türkiye fiziki haritasının özellikleri;
- Eğimler gösterilir.
- Eş yükselti, derinlik gibi kavram haritada bulunur.
- Kullanılan renkler ile bölgenin yeryüzü şekilleri ve yükseltileri belirtilir.
Fiziki Haritalarda Renklerin Anlamları
Fiziki haritalar renklendirme tekniği ile oluşturulur. Fiziki haritalarda renklerin anlamları vardır. Bu haritalarda yer şekillerine göre renkler, mavi, yeşil, kahverengi olarak değişir.
- Yeşil: Deniz seviyesindeki yerleri belirtmek için kullanılır.
- Mavi ve tonları: Denizlerdeki derinlikleri göstermek için kullanılır.
- Sarı: Plato ve düz alanları göstermek için kullanılır.
- Kahverengi: Dağların bulunduğu bölgeleri belirmek için kullanılır.
Siyasi ve Fiziki Haritalar Arasındaki Farklar
Haritalar arasında farklılıkların olması haritanın ne için kullanılacağı ile ilgilidir. Ancak en bariz farklar siyasi ve fiziki haritalar arasındadır. Siyasi ve fiziki haritalar arasındaki farklar ise;
- Fiziksel haritalar, bir bölgede bulunan dağlar, çöller, su alanları gibi coğrafi özellikleri gösterir. Siyasi haritalar ise sadece şehirleri ve su kütlelerini gösterirler.
- Siyasi haritalar, düz olurken fiziki haritalar çoğunlukla üç boyutludur.
- Fiziki haritalar içerisinde pek çok renk barındırırken, siyasi haritalar çok fazla renk içermez.
Türkiye’nin Siyasi ve Fiziki Haritalarının Örneği
Kullanım amacına göre özellikleri değişen bu haritalar, özellikleri ile farklı amaçlara hizmet etmektedirler. Farklı yöntemler kullanılarak çizilen Türkiye’nin siyasi ve fiziki haritalarının örneği şöyledir;
