Birim kesir, bütün bir parçanın eşit bir şekilde bölünmesi sonucu yalnızca bir tanesini ifade edebilmek için kullanılan terimdir. Mesela bir bütün pasta var ve bu pastayı 8 kişiye pay etmek istiyorsunuz. 8 parçaya böldükten sonra bir kişiye düşen dilim sayısı 1/8 olarak ifade edilir. Bu da birim kesirdir. Bu örnekten de anlaşılacağı üzere birim kesirlerin pay kısmına daima 1 yazılmaktadır. Birim kesir için örnek verilecek olursa; 1/4 1/44 1/444 1/4444.. şeklinde devam edebilir.
Birim kesir pay kısmında 1 olması gerektiğini söylemiştik. Bunun dışında birim kesirlerin olması gereken bazı özellikleri daha vardır;
- Tam sayılı kesirler birim kesir olamaz. Bu maddeyi bir örnekle açıklayacak olursak 3.1 / 6 kesri birim kesir grubuna girmemektedir. Çünkü içerisinde bulunan sayı tam sayı grubundan bir sayıdır.
- Payı bir olmak ile birlikte kesir bir bütünü ifade ediyorsa yine birim kesir değildir. Bu maddeye örnek 1/1 kesri denebilir.
- Payda kısmında 0 bulunan kesirler yine birim kesir olmayacaktır. Mesela 1/0 diye bir birim kesir yoktur.
Birim Kesir Nasıl İfade Edilir?
Birim kesirler basit kesirlerdir denebilir. Yani bir sayı doğrusu üzerinde birim kesirlerin her zaman 0 ile 1 arasında olması bilinmelidir. Birim kesir nasıl ifade edilir, sorusunu da bu şekilde cevaplamış olduk. Kesrin payı ne olursa olsun 1 olmalıdır. Zaten birim kesirler 0 ile 1 arasında bulunan sayılardır.
Birim kesir için bit bütünün eşit parçalara ayrılması sonucunda oluşan her bir eşit parçanın karşılığıdır demiştik. Bundan dolayı birim kesir ifade etmek için pay kısmını muhakkak 1 ‘e çevirmelisiniz.
Birim Kesir Nasıl Bulunur?
Birim kesir bulma yolu oldukça kolay bir yöntemden geçmektedir. Birim kesir için pay kısmını 1 yapacak şekilde kesri düzenlemek yeterli olacaktır. örnek verecek olursak 6/22 kesrinin birim kesrini bulabilmek için yapmanız gereken payı 1 ‘e dönüştürmek yani 1/22 olması birim kesir olduğu anlamına gelmektedir. Yani bir kesrin birim kesir değerini bulmak oldukça kolaydır.
Birim Kesirleri Karşılaştırma
Birim kesir sıralaması yapmakta oldukça kolaydır. Sebebi ise pay kısmında her zaman 1 olmasından kaynaklanmaktadır. Paydası küçük olan kesir her zaman en büyük kesir olacaktır. bu mantığı açık bir şekilde anlatacak olursa bir pastanız var ve bu pastayı 4 parçaya böldüğünüzde mi daha büyük dilim elde edersiniz yoksa 14 e böldüğünüz de mi daha büyük dilim elde edersiniz? Tabi ki de 4 ‘e bölündüğünde büyük dilim elde edilir. Bu mantıkla aynı olan birim kesirde de paydası küçük olan yani 4 olan büyük olana göre yani 14’e göre büyüktür. Payda kısmı en büyük olan kesir en küçük kesirdir. Bir sıralama örneği verecek olursak;
1/3 > 1/5 >1/6 > 1/9
Şeklindedir. Paydası en büyük olan en küçük değeri temsil etmektedir. Sıralama yaparken bütünü her zaman aynı boyutta düşünmeyi ihmal etmemelisiniz.
Bir Çokluğun Birim Kesir Kadarını Bulma
Verilen bir çokluğun birim kesir kadarını bulma yolu gayet basit ve kolay bir yoldur. Çokluk sayısı paydaya bölünür ve işlem bu kadardır. Bu yöntemi örnekleyecek olursak 24 tane karenin 1/8 ‘i kaçtır? Sorusu bir çokluğun birim kesir kadarı bulma sorusudur. Burada yapmanız gereken 24 sayısını 8 ile bölmek olacaktır. Birim kesir kadar 3 olarak bulanacaktır. Buradan da anlaşılacağı üzere bu işlemi yapmak kolaydır.
